Jak napisać recenzję?

Jak napisać recenzję?

     Jak Wam się podobało przedstawienie starszych kolegów? Niektórzy mieli niewyraźne miny... Bo chyba za bardzo oczekiwaliście dosłowności, skutkowości, logicznej konwersacji postaci. Ale po co szukać sensu? Przypominijcie sobie, czym jest awangarda, co oznacza to pojęcie.
Świat według Gałka to etiuda teatralna na temat twórczości K. I. Gałczyńskiego, który jest patronem XX Liceum Ogólnokształcącego.
Nie macie wielu konkretnych informacji, nie znacie nazwisk aktorów, twórcy scenografii, kostiumów, muzyki. Dlatego skupcie się na części oceniającej i opiszcie swoje wrażenia. Co Wam się podobało a co nie? Czy dostrzegliście coś tylko dla Was, co w jakiś sposób zinterpretowaliście? Co zwróciło Waszą uwagę?
Poniżej kilka wskazówek, które pomogą Wam w napisaniu recenzji.

Od czego zacząć?

Zgromadzenie informacji o dziele

• jeśli jest adaptacją, tłumaczeniem, reinterpretacją musisz określić ich stosunek do pierwowzoru
• autor (reżyser, tłumacz, aktorzy, kompozytor itp.), tytuł, czas wydania, wydawnictwo (orkiestrę, wytwórnię filmową, nazwę teatru),
• losy dzieła po publikacji (recepcja, oceny krytyków, reakcja publiczności, wznowienia)
• kontekst biograficzny, historyczny, kulturowy recenzowanej publikacji

Określenie celu recenzji

• informacja (rozbudowa części sprawozdawczej)
• krytyka i ocena (rozbudowa oceny i jej uzasadnienia)

 

Co dalej?

Plan recenzji:

1) WSTĘP

przedstawiający podstawowe informacje takie, jak: autor, tytuł  

2) CZĘŚĆ WARTOŚCIUJĄCA

(pozytywnie lub negatywnie) przedstawienie głównych wątków, konstrukcji, artyzmu utworu; warto zwrócić uwagę na takie elementy, jak:

• obsada, aktorzy, gra aktorów, kreacje aktorskie
• scenografia, reżyseria, efekty specjalne, muzyka, obraz, montaż
• tematyka, kompozycja, język
• atmosfera, nastrój
• gatunek

3) OCENA

• może to być ocena porównawcza (poprzez porównanie do innych dzieł tego twórcy lub innych)
• możesz akcentować jego walory artystyczne
• możesz uwypuklić jego wartościowość
• możesz podkreślić jego walory

 Słownictwo, które może się przydać:

 

NEGATYWNE słownictwo przydatne do oceny w recenzji

nudny, nieciekawy, pełen dłużyzn, powiało nudą, nie porwał, nieudolny, monotonny, długi, nużący, pozbawiony głębszego zamysłu, chaotyczny, niezrozumiały, sztampowy, koturnowy, kiepski, bez polotu, pozbawiony wartości, nie wyróżniający się,

POZYTYWNE słownictwo przydatne do oceny w recenzji

ciekawy, efektowny, interesujący, wciągający, nowatorski, tradycyjny, zaskakujący, emocjonujący, ekscytujący, zmienia sposób patrzenia na świat, dostarcza niezapomnianych wzruszeń, intrygująca akcja, nieoczekiwane zwroty akcji, wybitny, widowiskowy, obsypany nagrodami, z rozmachem, pobudzający wyobraźnię, brawurowy, znakomity, tajemniczy, poetycki, nastrojowy, liryczny, malarski, niezapomniany, pogodny, wesoły, historyczny, awangardowy, zwarty, oryginalny, przemyślany, trzymający w napięciu, dramatyczny

Zagadnienia z teorii literatury dla klas III

ZAGADNIENIA Z ZAKRESU TEORII LITERATURY

 

1)     Środki stylistyczne – elementy języka, które pozwalają w sposób subiektywny wyrażać myśli nadawcy, mają na celu pobudzenie wyobraźni odbiorcy i wywołanie u niego określonych emocji. Rzadko używane są w języku codziennym, charakteryzują przede wszystkim literaturę, głównie poezję.

2)     Aliteracja – rozpoczynanie od tych samych liter sąsiadujących ze sobą wyrazów

3)     Anafora – rozpoczynanie tym samym wyrazem lub ciągiem wyrazów każdego wersu lub każdej strofy

4)     Animizacja (ożywienie) – odmiana metafory; nadanie przedmiotom cech istot żywych

5)     Antyteza – zestawienie dwóch wypowiedzi kontrastowych, przeciwnych pod względem znaczenia. Obejmuje nie pojedyncze wyrazy, ale całe wyrażenia lub zdania.

6)     Apostrofa – bezpośredni zwrot do osoby nieobecnej, zmarłej, bóstwa lub przedmiotu, idei.

7)     Inwokacja – rozbudowana apostrofa

8)     Archaizm – wyraz przestarzały, który wyszedł z powszechnego użycia.

9)     Epifora – wyraz lub ciąg wyrazów, które powtarzają się na końcu wersu lub strofy

10) Epitet – określenie rzeczownika, wyrażone najczęściej za pomocą przymiotnika, imiesłowu przymiotnikowego, zaimka, rzeczownika.

11) Eufemizm – wyraz lub zwrot, który zastępuje drastyczne lub wulgarne wyrażenie innym, łagodniejszym, osłabiając tym samym jego znaczenie

12) Eufonia – przyjemne brzmienie wypowiedzi, kształtowane przez zestawienie głosek i unikanie połączeń trudnych do wymówienia

13) Hiperbola – wyolbrzymienie – przedstawienie przedmiotu, osoby, zjawiska w sposób przesadny, przejaskrawiony.

14) Metafora – przenośnia – takie zestawienie wyrazów, których nie odczytujemy dosłownie lub szukamy znaczenia przenośnego, drugiego dna

15) Neologizm – wyraz tworzony w celu nazwania nowych zjawisk

16) Onomatopeja – dźwiękonaśladownictwo – naśladowanie dźwięków bądź mówienie o nich

17) Oksymoron – zestawienie wyrazów o przeciwstawnej treści, paradoksalne, nielogiczne złożenia, np. kudłaty łysy

18) Personifikacja – uosobienie – nadanie przedmiotom, zwierzętom, zjawiskom cech typowo ludzkich, np. słońce śmieje się do mnie

19) Peryfraza – omówienie – zastąpienie konkretnej nazwy jakiegoś zjawiska opisem lub charakterystyką

20) Pointa – puenta – mocne, dobitne zakończenie

21) Porównanie – przyrównanie czegoś do innej rzeczy za pomocą takich wyrażeń jak: jak, jako, jakoby, niby, na kształt

22) Powtórzenie – głoski, sylaby, wyrazy, wyrażenia, które powtarzają się w utworze i dzięki temu zwracają uwagę odbiorcy

23) Przerzutnia – przeniesienie części zdania jednego wersu do drugiego

24) Pytanie retoryczne – pytanie, na które nie oczekujemy odpowiedzi, a które tak naprawdę wyraża naszą opinię

25) Rym – zgodność brzmieniowa (rymy męskie, żeńskie, dokładne, niedokładne, układy: parzyste, nieparzyste, krzyżowe, okalające, sąsiadujące)

26) Rytm – takie zestawienie sylab, dzięki któremu uzyskujemy regularność, melodyjność

27) Symbol – znak ,przedmiot, który poza znaczeniem dosłownym ma jeszcze inne, ukryte. Jest wieloznaczny i istnieją różne możliwości jego odczytania.

28) Wyliczenie – wymienianie w szeregu zdań rzeczy, pojęć lub cech

29) Liryka apelu – liryka, w której podmiot liryczny kieruje swą wypowiedź do konkretnego adresata, prosząc go o coś, apelując do niego w jakiejś sprawie

30) Liryka bezpośrednia – podmiot liryczny wprost wyraża swe uczucia

31) Liryka pośrednia – podmiot liryczny nie nazywa swych uczuć, ale można je odczytać na podstawie np. opisywanych zdarzeń

32) Liryka zwrotu do adresata - liryka, w której wyraźnie jest wskazany adresat utworu, gdyż podmiot liryczny zwraca się do niego, np. poprzez apostrofę

33) Topos – motyw powtarzający się w różnych dziedzinach sztuki, tzw. motyw wędrujący, np. topos wędrówki, jabłka

34) Strofa – zwrotka – powtarzające się w wierszu układy wersów

35) Wiersz stroficzny – wiersz podzielony na strofy

36) Wiersz stychiczny – ciągły – zbudowany z wersów niepodzielonych na strofy

37) Wiersz biały – bez rymów

38) Wiersz sylabiczny - wiersz, który ma taką samą, określoną liczbę sylab w każdym wersie

39) Wiersz sylabotoniczny – wiersz, który ma taką samą liczbę sylab w każdym wersie i równomiernie rozłożony akcent

40) Wiersz wolny – wiersz, który nie jest ograniczony znakami interpunkcyjnymi, ma rożną liczbę sylab w wersie i dzięki temu dopuszcza dowolność interpretacji